Przedsiębiorcy opodatkowani na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej oraz podatkiem liniowym, rozliczają się z fiskusem w trakcie roku wpłacając zaliczki. Zaliczkę za grudzień lub ostatni kwartał roku podatkowego zobowiązani są zapłacić do 20 stycznia kolejnego roku podatkowego. Istnieje możliwość uniknięcia obowiązku zapłaty tej ostatniej zaliczki po spełnieniu kilku warunków.
Przede wszystkim przed upływem terminu do zapłaty zaliczki podatnik musi złożyć zeznanie podatkowe PIT 36 lub PIT 36L.
Drugim warunkiem jest zapłata podatku wynikającego z rozliczenia rocznego, jeżeli obowiązek zapłaty wystąpi. Spełniając te warunki podatnik powoduje, że ostatnia zaliczka przestaje być wymagalna, ponieważ podatek w ujęciu rocznym już jest rozliczony. Należy podkreślić, że oba warunki, tj. złożenie zeznania i wpłata podatku, muszą tu wystąpić łącznie. Samo złożenie zeznania bez wpłaty wynikającego z niego podatku bądź dokonanie tej wpłaty po 20 stycznia 2017 r. nie uchroni podatnika od zapłaty zaliczki na podatek dochodowy za grudzień 2016 r.
U podatników podatku dochodowego od osób prawnych omówione zasady dotyczące wpłat zaliczek podatku dochodowego ustalanych na ogólnych zasadach dotyczą ostatniego miesiąca (kwartału) roku podatkowego, który nie zawsze pokrywa się z rokiem kalendarzowym. Zaliczkę za ten miesiąc (kwartał) wpłacają oni w terminie do 20 dnia pierwszego miesiąca następnego roku podatkowego. Również oni nie wpłacają tej zaliczki w sytuacji, gdy przed upływem tego terminu (czyli do 20 dnia pierwszego miesiąca następnego roku podatkowego) złożą zeznanie roczne i dokonają wpłaty podatku wynikającego z tego zeznania.
Niewpłacenie ostatniej zaliczki jest szczególnie korzystne dla podatników rozliczających się na skali podatkowej korzystających w rozliczeniu rocznym z preferencyjnej formy rozliczenia, np. wspólnie z małżonkiem, wspólnie z dzieckiem, czy korzystających z ulg podatkowych, którzy w rozliczeniu rocznym PIT 36 wskażą niższy podatek, niż wynikałoby to z uwzględnienia zaliczki PIT za ostatni m-c / kwartał lub nawet wykażą nadpłatę.
Są też inne przypadki w których wcześniejsze złożenie zeznania jest korzystne, np.:
- kiedy wpłaty zaliczek w trakcie roku zadeklarowano w formie zaliczek uproszczonych, tj. stałych miesięcznych kwot wyliczonych na podstawie dochodu z poprzednich okresów, a równocześnie nieadekwatnych do bieżącego niższego dochodu.
- kiedy różnica stanów magazynowych, powoduje znaczny wzrost kosztu uzyskania przychodów.